Türkiye’ de araba kazaları 10-12 yaşın altındaki çocukları için ölüm nedenlerinin başında gelir. Hal böyleyken konu otomobildeki küçük çocuklara gelince bir sürü yasal zorunluluklar, kurallar ve terimler vardır. Bu yazımızda bunlara değineceğiz.
Bu sayfada;
- ISOFIX nedir, her arabada var mıdır, bağlantısı nasıldır?
- Emniyet kemeri ile koltuğu bağlama nasıl olur?
- En güvenli bağlantı yeri neresidir?
- Aldığım oto koltuğum arabama sığar mı?
- Çocuğum ne zaman yetişkin kemeri kullanabilir?
- Yurtdışından oto koltuğu aldım Türkiye’ de kullanabilir miyim?
- ECE R44/04 standardı nedir?
- ADAC nedir?
- i-Size nedir?
- Yenidoğan oto koltuğu almak zorunda mıyım, almaya değer mi?
- 2. El oto koltuğu almalı mıyım, güvenli midir?
- Oto koltuğu kullanmamanın cezası var mıdır?
- Çocuğumu koltukta mont vb. şeylerle oturtabilir miyim?
- Top-Tether nedir?
- Oto koltukları terletir mi?
- Oto koltukları otomobil kumaşlarına zarar verir mi?
ISOFIX nedir?
Isofix, otomobile çocuk koltuklarını bağlamaya yönelik bağlantı noktaları için uluslararası bir standarttır. “Evrensel Çocuk Koltuğu Sistemi” diye de adlandırılır.
Isofix bağlantı noktaları Avrupa Standardı gereği Kasım 2012 tarihinden itibaren piyasaya sürülen tüm yeni modellerde ve Kasım 2014’ten sonra günümüze dek ve sonrası için üretilen tüm araçlarda zorunlu olarak eklenmiştir.
Koltuğunuzun alt arka bölümünde bulunan Isofix kancalarını otomobilinizde bulunan Isofix yerleriyle birleştirdiğinizde “click” sesi geldiğinde bağlantı yapılmış olur. Teyit etmek için koltuğunun kanca kısımlarında bulunan “yeşil” renk uyarı yönergesinin çıkmış olduğundan emin olun.
Emniyet Kemeri İle Koltuğu Bağlama Nasıl Olur?
Her oto koltuğunun emniyet kemeri geçiş noktaları farklı olabilir. Koltuğun üzerlerinde bulunan ve üzerindeki simgelerle işaret edilen geçiş noktalarından (eskiden kırmızıydı; şu an yeni çıkan tüm koltuklarda yeşil renktir) emniyet kemerini geçirip kilitleyerek (bazılarında kilitlenmeyebilir) bağlamayı rahatlıkla yapabilirsiniz. Kemerle bağlama durumu bazı koltuklarda işkence olabiliyor 🙂
En Güvenli Bağlantı Yeri Neresidir?
Aslında bunun için Türkiye’de ne bir istatistiki veri ne de bununla ilgili bir araştırma mevcut, zaten şaşılmadık bir şey değil bizim ülkemiz için 🙂 İnternette bulabileceğiniz bilgiler de çok eski. Koltuklar için en güvenli bağlantı yeri aslında trafik akışının tam tersi olan, güvenli inip-binmeye olanak sağlayan ve aynı zamanda koltuğunuzu kenardan kolayca bağlamanızı sağlayan sağ arka taraftır. Fakat Amerikan Çocuk Doktorları Birliği’nin yaptığı araştırmalar en güvenli yerin arka koltuğun ortası olduğunu söylüyor. Burada şöyle bir durum söz konusu olabilir. Isofix’li bir koltuğunuz varsa Türkiye’deki her arabanın orta koltuğu olmayabilir ve her orta koltukta Isofix olmayabilir, aynı şey kemerle bağlanan koltuklar için de geçerli. Bundan dolayı ülkemizde en çok kabul gören ve en güvenli olan yer sağ arka taraftır. Bu arada şoför kaza anında kendini kaza yönünün tersine kaçırır efsanesi de ayrı bir dava 🙂 Fakat o biraz göreceli bir durum. Çünkü bu şoförün kaza anında kendini terse kaçırması tamamen anlık, istem dışı, trafik akışı yönü ve şoförün hangi yöne eğilimli olduğuyla doğru orantılıdır (yani solak veya sağlak olması gibi). Dünyada insanların çoğunluğu (%90) sağlaktır. Sonuç olarak kazalar önden ve yandan olduğu için, Türkiye’de de trafik akışı gidiş yönü olarak sol taraftan olduğu için, sağ arka taraf en güvenlisidir.
Aldığım Oto Koltuğu Arabama Sığar mı?
Bu çok az da olsa arabanızın iç hacmiyle alakalı. Fakat Avrupa Standartlarında üretilmiş neredeyse her koltuk piyasadaki tüm arabalara sığabilecek şekilde tasarlanmıştır. Yine de alırken isterseniz ölçü araştırması yapabilirsiniz.
Çocuğum Ne Zaman Yetişkin Kemeri Kullanabilir?
Çocuğunuz 105 cm’den itibaren oto koltuğu ile birlikte oturması kaydıyla yetişkin kemeri kullanmaya başlıyor. Tamamen standart bir şekilde ise Türkiye’de yasa gereği 150 cm ve 36 kg üzeri(10-12 yaşından itibaren) oto koltuğu olmadan emniyet kemeriyle seyahat edebilirler.
Yurtdışından Oto Koltuğu Aldım Türkiye’de Kullanabilir miyim?
Yurtdışından alınan bir koltuğun Türkiye’de de aynı özellikleri karşılıyorsa (ECE R44/04 Avrupa onay standardı ve UN R129 I-Size boy yasası standardı) kullanılabilir. Fakat bazı ülkeler için üretilen koltuklar sadece o ülkede kullanılabilir ve başka bir ülkede kullanılması yasaktır.
ECE R44/04 Standardı Nedir?
ECE R 44/04, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komisyonu Yasalarının çocuk güvenlik koltuklarına getirdiği onay standardıdır. Ayrıca Avrupa Birliğinde satılan tüm koltuklar bu standartları sağlamak zorundadır. Bu standartlar;
- Oto koltuğunun hangi kilo ağırlığında kullanıma uygun olduğu,
- Önden ve arkadan yapılan çarpma testlerindeki başarısı,
- Emniyet kemer sisteminin ve tokalarının sağlamlığı,
- Oto koltuğu üzerinde yer alan montaj yönergesindeki tüm ibare ve uygulamaların doğruluğu,
- Araç içinde kurulum ve uyarı yönlendirmelerinin eksiksiz bir şekilde sunulduğu şeklindedir.
ADAC nedir?
ADAC 1903 yılında Almanya’da otomobil kullanıcıları tarafından kurulmuş ve tüketicilerin üreticilere karşı haklarını temsil eden bağımsız bir kuruluş olarak ortaya çıktı. Sonrasında alanını genişleterek motor sporları, turizm ve tüketicilerin kullandığı diğer ürünleri test eden ve üreticiler karşısında tüketicilerin haklarını koruyan, bilinçlendiren bir organizasyona dönüştü. Dolayısıyla çocuk oto koltuklarının testlerini de organize eden bağımsız bir kuruluş haline geldi. ADAC’ta oto koltukları için yapılan testler, ECE R44/04 standardından % 50 daha sıkı ve daha katıdır. Yani üreticiler ADAC’tan “abi bu yoldan böyle kaçılıyor mu?” diyemiyorlar 🙂
i-Size Nedir?
UN R129 (“i-Size”) yeni güvenlik yasasında, kriterler boy uzunluğuna göre düzenleniyor. Bu düzenleme doğru ve aynı zamanda en güvenli koltuğu seçmeyi kolaylaştırıp çocukların en güvenli şekilde seyahat etmesini sağlıyor. i-Size yeni güvenlik yasası, eski güvenlik yasasına göre daha katı bir durum sergiliyor. Ayrıca i-Size kategorisi, çocuk koltuklarını araba koltuklarıyla daha uyumlu hale getirmeyi amaçlamaktadır.
i-Size çocuk oto koltuklarında boya göre kullanım ile sıkı ve güncel bir güvenlik kriteri sunarak; daha iyi bir güvenlik garantisi olduğunu gösteriyor.
i-Size onaylı oto koltukları üzerinde “i-Size” ibaresini taşıyan onay etiketi yer alır. Buna ek olarak, güvenli oto koltuğu için belirlenen boy sınıflandırmasını da bu etikette rahatlıkla bulabilirsiniz.
Yenidoğan Oto Koltuğu Almak Zorunda mıyım, Almaya Değer mi?
Evet almak zorundasınız 🙂 Yenidoğan oto koltukları hem hastane çıkışı (artık özel ve normal hastaneler oto koltuğu olmadan çıkarmıyorlar), hem yasa gereği otomobil koltuğu, hem de uyumlu bebek arabanızın üzerinde kullanıp elde taşıma çilesini ve güvenlik açığını ortadan kaldırıyor. Bazı ebeveynler oto koltuğunu almayıp portbebe alıyorlar fakat portbebeyi hastaneden çıkarken zorla da olsa kullansanız bile otomobile hiçbir portbebe bağlanmayacağı için (yani bağlantı noktası yok) mecburen yenidoğan oto koltuğu almalısınız.
2. El Oto Koltuğu Almalı mıyım, Güvenli midir?
2. El oto koltuğu almanızı normal şartlarda önermiyoruz. Sebeplerini ise şöyle sıralayabiliriz;
- 2. El olarak aldığınız oto koltuğunun iç kısmındaki darbe emici köpükler veya aksamda kırık, çatlak vs. olabilir bu da güvenliği ciddi derecede düşürür ve kazalarda kurtulma oranını çöpe atmış olursunuz,
- 2. El koltuklar sizden önce belirli/belirsiz bir süre kullanıldığı için üretim tarihini çok geçmiş koltuklar (otomobil koltuklarının üretim tarihlerinden itibaren darbe emicilik ömürleri ortalama 4-6 yıldır) asla alınmamalıdır.
- 2. El koltuklarda sıkça karşılaşılan üretim tarihi belirsiz olan koltukları zaten kesinlikle almanızı tavsiye etmiyoruz.
- 2. El koltuklar yine belirli/belirsiz bir süre kullanıldığı için yoğun sıcaklıklarda veya koltuğun materyallerini zorlayıcı hava koşullarında kullanılmış olup olmadığını bilmediğiniz için bu şartlarda darbe emiciliğine zarar gelmesinden dolayı yine tavsiye etmiyoruz.
Oto Koltuğu Kullanmamanın Cezası Var mıdır?
Evet, Türkiye’de oto koltuğu kullanmamanın Karayolları Trafik Kanunu’na göre cezası vardır. Trafik polisleri tarafından fark edildiğinde hem ehliyetinize ceza puanı eklenir hem de belirli meblağlarda ceza ödersiniz.
Çocuğumu Koltukta Mont vb. Şeylerle Oturtabilir miyim?
Hayır, kesinlikle bu şekilde bir oturtma şekli önermiyoruz. Aksine oldukça tehlikeli bir durumdur. Boğulmalara davetiye çıkarmakla kalmaz aynı zamanda en büyük tehlikesi koltuk içerisindeki kemerden kayarak koltuktan fırlayıp ani yaralanmalara hatta ölüme sebebiyet verebilirsiniz.
Top-Tether Nedir?
Top-Tether Isofix’li oto koltuğunuzun kaza esnasında öne doğru salınımını engellemek ve sarsıntıları en aza indirgemek için çocuk koltuğunun arkasında kemerli şekilde ve ucunda kanca bulunan 3. bir bağlantı noktasıdır. Bu kemerli bağlantının doğru şekilde bağlanmasını görebilmeniz için kayışın üzerinde yeşil bir gösterge bulunur. Genelde aracınızın bagaj kısmında, arka koltuğun sırt kısmında veya yine araç koltuğunun üst kısmında bulunur.
Oto Koltukları Terletir mi?
Evet terletir. Oto koltuklarının kumaşları alev almayı geciktirici kumaşlardan üretilmiştir (yarış pilotlarının üstündeki giysilerin materyalleri gibi). Bu sebeple bu materyaller pamuklu kumaşlardan üretilmez ve sentetik türevlidir. Terletmesin diye pamuklu kumaşlardan üretilseydi aksine çok daha çabuk alev alır ve çok büyük sorunlara yol açardı. Terletmesi engellenebilir mi, kısmen hayır. Biz buna engelleme demeyelim de terlemeyi aza indirgeme diyelim. Bunu sağlayabilenler ise terlemeyi azaltıcı havlu kumaş kılıfları veya vücut ısısını dengeleyici materyallerden üretilen (astronot kıyafetlerinin materyalleri gibi) özel yapım iç pedlerdir. Koltuğunuzu sararak veya çocuğunuzun altında kalarak sentetik kumaşlarla temasını engellediği için terleme oranı düşecektir. Ayrıca terleme çocuğunuzun vücut yapısı ile de doğru orantılıdır. Yani çok terleyen bir cildi varsa işiniz biraz daha zor. Fakat hiçbir şekilde terlemeyi çözecek bir şey yoktur. Bunu söyleyen firmalara asla itibar etmeyin 🙂
Oto Koltukları Otomobil Kumaşlarına Zarar Verir mi?
Nispeten evet; zarar verebilir. Özellikle deri otomobil koltukları diğer normal tip koltuk kumaşlarından çok daha fazla hassastır. Deri koltukların üzerlerine gelen oto koltuğunun ağırlığının baskısı (üstünde çocuk da oturacak ve ağırlık artacaktır) koltuk üzerinde ezilme ve deformasyona sebep olur. Aynı zamanda isofixleri takarken de yine takma esnasında koltuğun derisine veya tekstiline zarar verebilir hatta yırtabilirsiniz. Bunu engellemenin yolu ise koltuk koruyucu matlardır. Kimisi organizerli (cepli ve düzenlemeli) kimisi ise düz şekilde olan matlardır. Bizim önerimiz oto koltuğu kullanıyorsanız ve arabanızı seviyorsanız kesinlikle koltuk matı alın 🙂
You have mentioned very interesting details!
ps nice internet site.Raise range